ادامه شکاف چند ساله در شورای امنیت

در این نشست، شورای امنیت عملا به دو جناح تقسیم شد. جناح غربی شامل آمریکا و کشورهای اروپایی معتقد است شورای امنیت همچنان اختیار تصمیم‌گیری درباره برنامه هسته‌ای ایران را دارد و با فعال شدن مکانیسم ماشه، قطعنامه‌های پیشین سازمان ملل بازگشته و شورا می‌تواند درباره ایران تصمیم‌سازی کند. در مقابل، روسیه، چین و ایران دیدگاهی کاملا متفاوت دارند. از نگاه این کشورها، با اقدام اروپایی‌ها در فعال‌سازی مکانیسم ماشه، چارچوب حقوقی پیشین کنار گذاشته شده و شورای امنیت نه‌تنها نباید درباره موضوع هسته‌ای ایران تصمیم بگیرد بلکه اساسا برگزاری چنین نشستی را نیز محل تردید می‌دانند. مخالفت این کشورها با تشکیل نشست نیز از همین منظر قابل ارزیابی است. 
برآیند این اختلافات آن بود که شورا به هیچ جمع‌بندی الزام‌آوری نرسید. دو عضو دائم شورای امنیت به‌صراحت با طرح موضوع برنامه هسته‌ای ایران در این شورا مخالفت کردند و در نتیجه هیچ تصمیم الزام‌آوری اتخاذ نشد. این وضعیت نشان می‌دهد میان طرف‌ها اختلاف جدی وجود دارد و اجبار یا اجماعی برای تصمیم‌گیری در کار نیست؛ وضعیتی که می‌توان آن را نوعی بن‌بست در رویکرد غرب علیه ایران توصیف کرد. البته باید توجه داشت که نبود اجماع موضوع تازه‌ای نیست. این شکاف از زمانی شکل گرفت که آمریکا از برجام خارج شد. توافق هسته‌ای در شرایطی به‌دست آمد که میان امضاکنندگان آن اجماع وجود داشت اما با خروج آمریکا این اجماع از هم پاشید. پس از آن آمریکا اعلام کرد برجام را اجرا نمی‌کند، ایران نیز واکنش متقابل نشان داد، اروپا به تعهدات خود عمل نکرد و روسیه و چین به انتقاد از آمریکا و اروپا پرداختند. از آن زمان تاکنون، عدم اجماع بر سر برنامه هسته‌ای ایران وجود داشته و با فعال شدن مکانیسم ماشه، این وضعیت حتی پررنگ‌تر هم شده است. بنابراین نمی‌توان گفت ‌عدم اجماع‌ به‌طور خاص در نشست دیشب شکل گرفته، این شرایط دست ‌کم پنج یا شش سال است ادامه دارد‌. 
از منظر دیگر اگرچه برخی این نشست را نشانه شکست اجماع‌سازی غرب علیه ایران می‌دانند، باید گفت در درون جبهه غربی همچنان هماهنگی کامل وجود دارد. آمریکا و اروپا مواضع یکسانی را تکرار می‌کنند. آنچه مانع تصمیم‌گیری در شورای امنیت شده، مخالفت روسیه و چین است نه شکاف در میان کشورهای غربی. مواضعی که دیشب از سوی چین و روسیه مطرح شد، پیشتر نیز بارها بیان شده بود و از این جهت تحول خاصی رخ نداد. 
در مقایسه با برخی نشست‌های گذشته، اهمیت نشست سه‌شنبه شب نیز کمتر بود. در مقاطعی که بحث رأی‌گیری برای بازگرداندن قطعنامه‌های سازمان ملل علیه ایران مطرح بود، فضای شورا بسیار ملتهب‌تر شدوحتی درگیری‌های لفظی میان برخی اعضا از جمله روسیه و فرانسه رخ داد. آن جلسات به‌دلیل ماهیت تصمیم‌گیری، اهمیت بیشتری داشتند. نشست اخیر بیشتر ادامه همان روند گذشته بود و حتی می‌توان گفت با توجه به مشخص بودن مواضع طرف‌ها فضای ملایم‌تری داشت‌.